Bankomaty w Polsce mają już 20 lat! W Łodzi jest ich prawie 500. (galeria zdjęć)

Ta, jak początkowo wielu ją opisywało, skrzynia wydająca pieniądze, pojawiła się w budynku I oddziału dzisiejszego PKO Banku Polskiego przy al. Kościuszki 15. Stanęła na parterze, po prawej stronie od wejścia. Można było z niej skorzystać wyłącznie w godzinach pracy oddziału.
Niewiele później, bo w 1995 r., tego typu urządzenie zamontował także w Łodzi obecny Bank Pekao SA. Ulokował je w jedynej ówczesnej swojej siedzibie - przy ul. Piotrkowskiej 212/214. Po kilku latach, wraz z przeprowadzką oddziału, przeniesiono go na ul. Piotrkowską 288.

Ciekawostka dużych rozmiarów
Pierwsze łódzkie bankomaty były większe i cięższe od współczesnych. O umieszczeniu maszyny wypełnionej pieniędzmi w ścianie budynku nikomu się wtedy jeszcze nie śniło.
- Nasz pierwszy bankomat wywoływał ogromne zainteresowanie - mówi Dorota Ossowska, dyrektor placówki PKO BP przy al. Kościuszki 15. - Wielu łodzian przychodziło do oddziału nawet nie po to, by z niego skorzystać, ale by obejrzeć, jak wygląda taka maszyna. Początkowo niewielu z nich mogło skorzystać z oglądanego urządzenia. Tylko nieliczni posiadali karty bankomatowe.
Na maszyny z ciekawością spoglądali również sami pracownicy banków.
- Pierwsze bankomaty umieszczano wyłącznie na terenie istniejących oddziałów - mówi Tomasz Żółtański, dyrektor Biura Zarządzania Bankomatami i Terminalami Płatniczymi w Banku Pekao SA.
Przed pracownikami banków stało jeszcze jedno zadanie.
- Jednym z powodów, dla których zdecydowano się na wprowadzenie bankomatów, były próby zmniejszenia gigantycznych wówczas kolejek w bankach - opowiada Dorota Ossowska. - Do placówek przychodziło się przecież w tamtych czasach zarówno po to, by wypłacić pieniądze na zakupy, jak i zrobić przelew. Bankowości elektronicznej wtedy nie było. Skoro pojawiła się szansa na skrócenie ogonków, to należało z niej skorzystać.

Po jednym na 1,5 tys. osób
Tajemnicze skrzynki z pieniędzmi przyjęły się w Łodzi, błyskawicznie. W 1997 r. Bank Pekao SA miał już 9 tego typu urządzeń w mieście, a w 2000 r. - 25. Z kolei PKO BP uruchomiło w grudniu 2000 r. setny bankomat w województwie i 57 w stolicy regionu. Zlokalizowano go w Centrum Handlowym "Chrobry" przy ul. Gorkiego 63 na Widzewie. Dziś PKO BP ma 140 takich urządzeń w Łodzi, a Bank Pekao SA - 46. W sumie, dołączając pozostałe banki i firmy, można doliczyć się ich obecnie blisko 500. Jeden bankomat przypada więc na około 1,5 tys. mieszkańców.
Pierwszy łódzki bankomat Banku Pekao trafił do magazynu w Warszawie. Ten PKO BP zachował się jedynie na fotografiach.
- Średnia żywotność bankomatu wynosi od 7 do 10 lat - mówi Tomasz Żółtański. - Wpływ na nią ma liczba dokonywanych transakcji oraz warunki atmosferyczne. Maszyny umieszczone pod chmurką są bardziej narażona na kaprysy pogody.

***
Pierwszy bankomat został wymyślony w 1939 r. przez amerykańskiego wynalazcę, Ormianina z pochodzenia, Luthera G. Simjiana. Zbudowano go w 1960 r. Po pół roku został zdemontowany z powodu braku akceptacji przez ogół klientów. Najczęściej składały w nim depozyty osoby obawiające się identyfikacji - gracze wygrywający w kasynach i prostytutki.
Niezależnie wynalazcą bankomatu był też John Shepherd-Barron, a pierwsze urządzenie tego typu na świecie pojawiło się w Londynie 27 czerwca 1967 r. Pod koniec lat 60. XX wieku na świecie było 781 bankomatów, z czego 595 w Wielkiej Brytanii.

Więcej w dzisiejszym, piątkowym wydaniu Expressu Ilustrowanego