Zasiłek pogrzebowy będzie większy aż o 2450 zł i wróci do kwoty sprzed 13 lat! Czy bliscy zmarłych w latach 2011-2023 dostaną rekompensaty?

Pojawiły się zapowiedzi podniesienia zasiłku pogrzebowego. Po zmianach wysokość zasiłku ma być równa 150 proc. najniższego wynagrodzenia. Od lipca, gdy minimalna płaca wzrośnie do 4300 zł, zasiłek pogrzebowy będzie wynosił 6450 zł.

To bardzo duży wzrost, bo obecnie wypłacany zasiłek wynosi zaledwie 4000 zł.

Nie po raz pierwszy zasiłek pogrzebowy przekroczyłby 6000 zł. Zasiłek był już tak wysoki i to wiele lat temu.

Do końca lutego 2011 roku zasiłek był równy 200 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Wówczas oznaczało to właśnie kwotę przekraczającą 6000 zł. W lutym 2011 roku bliscy zmarłego dostawali 6406,16 zł.

Od marca 2011 roku przepisy się zmieniły. Wysokość zasiłku została określona kwotowo i drastycznie obniżona – do 4000 zł. I taka kwota obowiązuje aż do dzisiaj.

Teraz po latach i okrężną drogą wracamy do wysokości zasiłku sprzed lat. Zwróćmy uwagę, że wysokość zasiłku ma być określona inaczej niż w dawnych przepisach. Teraz ma być ona równa 150 proc. minimalnej pensji, przed laty była równa 200 proc. przeciętnej płacy. Biorąc pod uwagę, że przeciętne wynagrodzenie w trzecim kwartale 2023 roku wyniosło 7194,95 zł, a w grudniu 2023 roku przekroczyło nawet 8000 zł, gdyby chcieć wrócić do przepisów sprzed 2011 roku, zasiłek pogrzebowy powinien wzrosnąć do kilkunastu tysięcy złotych!

SPRAWDŹ Kiedy wzrośnie zasiłek pogrzebowy

Z zapowiedzi wynika jednak, że będzie to 150 proc. najniższego wynagrodzenia, które od stycznia 2024 roku wynosi 4242 zł, a od lipca 2024 roku będzie wynosiło 4300 zł.

W 2011 roku, gdy wchodziły w życie przepisy obniżające zasiłek pogrzebowy, głośne były protesty przeciwko takiemu posunięciu.

Obniżeniu zasiłku pogrzebowego sprzeciwiała się między innymi Polska Izba Pogrzebowa, zrzeszająca przedsiębiorstwa z branży funeralnej. Właściciele zakładów pogrzebowych zwracali uwagę, że 4000 zł to kwota zdecydowanie na niska, by pokryć koszty pogrzebu, szczególnie w dużych miastach.

Protesty te jednak na nic się zdały, a w kolejnych latach wiele rodzin żegnających swoich bliskich przekonało się, że zorganizowanie nawet skromnego pochówku za kwotę zasiłku jest bardziej niż trudne.

Przepisy, które mają zacząć obowiązywać w 2024 roku będą korzystniejsze niż obowiązujące w ostatnich latach nie tylko dlatego, że na bieżąco podniosą wysokość zasiłku. Uzależnienie wysokości zasiłku od wysokości najniższego wynagrodzenia daje też gwarancję, że zasiłek będzie regularnie podnoszony.

Nie będzie więc sytuacji, w której przez kolejnych kilka lub kilkanaście lat zasiłek zostanie zamrożony na tym samym poziomie. Ma on wzrastać za każdym razem, gdy będzie szło w górę minimalne wynagrodzenie.

Razem z zapowiedziami podwyższenia zasiłku pogrzebowego podniosły się głosy rodzin, które żegnały swych bliskich już po obniżce zasiłku z marca 2011 roku, że powinny im zostać wypłacone rekompensaty.

Bliscy tych, którzy zmarli w okresie obowiązywania obniżonego zasiłku, czują się pokrzywdzeni tym, że musieli organizować bardzo skromne ceremonie bądź byli zmuszeni dopłacać do kosztów ceremonii pogrzebowych z własnej kieszeni.

– W 2013 roku pochowałam tatę i teścia. Za każdy z tych pogrzebów trzeba było zapłacić około 5600-5800 zł – mówi pani Magdalena z Łodzi. – Dwa lata później zmarła moja mama, wtedy pogrzeb kosztował już ponad 6000 zł. Proszę mi wierzyć, że żadna z tych uroczystości nie była przesadnie wystawna. Tyle trzeba było zapłacić, by były one po prostu godnie zorganizowane.

Pani Magdalena i inne rodziny zmarłych muszą jednak wiedzieć, że to, iż przepisy dadzą prawo do wyższego zasiłku nie będzie jednak oznaczało, że przyznają prawo do rekompensaty tym, którzy organizowali pogrzeb w minionych latach.

Zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem wypłacanym osobom, które pokryły koszty pogrzebu.

Zasiłek pogrzebowy jest wypłacany:

• członkowi rodziny,
• pracodawcy,
• domowi pomocy społecznej,
• gminie,
• powiatowi,
• osobie prawnej Kościoła,
• osobie prawnej związku wyznaniowego,
• osobie obcej,

jeżeli te osoby lub podmioty pokryły koszty pogrzebu.

W świetle przepisów dotyczących zasiłku pogrzebowego jako członkowie rodziny traktowani są:

• współmałżonek (wdowa lub wdowiec),
• współmałżonek (wdowa lub wdowiec) pozostający w separacji orzeczonej wyrokiem sądu,
• rodzice,
• ojczym, macocha,
• osoba przysposabiająca (rodzic adopcyjny),
• dzieci własne,
• dzieci drugiego małżonka,
• dzieci przysposobione (dzieci adopcyjne),
• dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej,
• inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności,
• rodzeństwo,
• dziadkowie,
• wnuki,
• osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:

1. osoby, która miała przyznaną emeryturę lub rentę;
2. osoby, która miała przyznaną emeryturę pomostową;
3. osoby, która była ubezpieczona w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych;
4. osoby, która miała przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne;
5. osoby, która zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia;
6. osoby, która w dniu śmierci nie miała przyznanej emerytury lub renty lecz spełniała warunki do jej uzyskania;
7. cywilnej niewidomej ofiary działań wojennych, która pobierała świadczenie pieniężne;
8. osoby, która pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny;
9. osoby, która pobierała rentę socjalną;
10. osoby, która zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach;
11. osoby, która pobierała rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach;
12. członka rodziny osób, które miały przyznaną emeryturę lub rentę, emeryturę pomostową, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, pobierały świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny albo rentę z tytułu wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach bądź też osób, które były ubezpieczone w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu.

Obecnie zasiłek pogrzebowy przysługuje:

• członkowi rodziny w wysokości 4000 zł, niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu;
• osobie obcej lub pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej Kościoła lub związku wyznaniowego do wysokości poniesionych kosztów, ale nie więcej niż 4000 zł.

W razie poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot, zasiłek pogrzebowy jest dzielony między te osoby lub podmioty – proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu.

W Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych trzeba złożyć następujące dokumenty:

• wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk Z-12);
• akt zgonu, akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe;
• oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku – kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem;
• dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego);
• zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Akt zgonu może być wystawiony za granicą. Jeśli jest to tymczasowy akt zgonu, powinien być wystawiony w Polsce.

Dokumenty należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, której koszty pogrzebu pokryliśmy. Po tym terminie następuje przedawnienie roszczeń i wypłata zasiłku jest niemożliwa.

Jeżeli nie mogliśmy dotrzymać tego terminu z powodu późniejszego odnalezienia ciała lub zidentyfikowania osoby zmarłej albo z innych przyczyn całkowicie od nas niezależnych, złóżmy dokumenty w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu.

W takiej sytuacji należy dołączyć dokumenty, które potwierdzą powód opóźnienia. Są nimi:

• zaświadczenie policji lub prokuratury,
• odpis zupełny aktu zgonu,
• inny dokument urzędowy.

Na ogół pomocy w załatwieniu formalności związanych z wypłatą zasiłku pogrzebowego udzielają zakłady pogrzebowe, które zajmują się pochówkiem naszych bliskich.

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2023 roku poz. 1251) – art. 77-81