Polska zwiększa swoją aktywność w kosmosie

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) przygotowuje się do przeprowadzenia w drugiej połowie 2024 roku lotu na Międzynarodową Stację Kosmiczną. Podpisana na początku sierpnia umowa pomiędzy ESA a Ministerstwem Rozwoju i Technologii gwarantuje, że w tej misji weźmie udział Polak. Teraz minister rozwoju i technologii Waldemar Buda oraz dyrektor generalny ESA dr Josef Aschbacher podpisali porozumienia dotyczące programów wspierających rozwój polskiego sektora kosmicznego. Oznacza to, że Polska w sposób znaczący zwiększa swoją aktywność w kosmosie, stając się kluczowym partnerem w sektorze kosmicznym zarówno w Europie, jak i na świecie.

- Mamy aspiracje, ale i predyspozycje do tego, by za kilka lat być w gronie państw, które posiadają mocno rozwinięte technologie kosmiczne. Za 10-15 lat siła państw będzie oceniana właśnie pod tym kątem. Naszym celem nie jest doganianie innych, ale bycie w światowej czołówce. Wzmocniona współpraca między Polską i ESA zwróci się nam wielokrotnie: drugi Polak w historii poleci w przestrzeń kosmiczną, wzrośnie poziom rodzimych technologii kosmicznych, powstaną wysokopłatne miejsca pracy, nastąpi dynamiczny rozwój naszej gospodarki - podkreśla minister rozwoju i technologii Waldemar Buda.

Staże, rozwój technologii, satelity

Pierwsze z podpisanych nowych porozumień dotyczy staży dla polskich absolwentów w ESA. Drugie mówi o rozwoju polskich technologii kosmicznych. Wzmocniona współpraca Polski i ESA zakłada też budowę w Polsce dwóch lub trzech satelitów obserwacyjnych oraz nowe kontrakty dla polskich firm w ramach współpracy z ESA.

- Dzięki podpisanym porozumieniom, rodzimi przedsiębiorcy oraz przedstawiciele ośrodków naukowych i instytucji będą mogli dopracować swoje rozwiązania, co pozwoli im stać się bardziej konkurencyjnymi na międzynarodowym rynku. Poza wsparciem polskiej myśli technologicznej, inwestujemy również w przyszłe kadry sektora kosmicznego. Możliwość stażu w ESA to dla absolwentów polskich uczelni szansa na zdobycie bezcennej wiedzy - zauważa minister Waldemar Buda.

Na staż w ESA będą mogli się zgłosić absolwenci kierunków związanych z szeroko rozumianą polityką kosmiczną. Pierwszy nabór organizowany przez Polską Agencję Kosmiczną (POLSA), który wyłoni pierwszych dziesięciu kandydatów, planowany jest już na wrzesień bieżącego roku. Program przewiduje łącznie 30 dwuletnich płatnych staży, które podniosą kwalifikacje polskich specjalistów sektora kosmicznego oraz przyczynią się do rozwoju kadr. Na realizację staży przeznaczono trzy miliony euro.
Drugie z porozumień dotyczy programu, który ma pomóc w tworzeniu polskich specjalności kosmicznych w obszarach, które nie są objęte programami tematycznymi ESA. Środki w wysokości 7 mln euro zostaną przeznaczone na realizację projektów na niskich, średnich i wysokich poziomach gotowości technologicznej, a także na rozwój satelitów.
Porozumienia z ESA zakładają też zbudowanie w Polsce mikrokonstelacji satelitów. Powstaną dwa lub trzy satelity obserwacyjne o charakterze cywilnym. Minister rozwoju i technologii dodaje jednak, że efekty ich pracy będzie można również wykorzystać w obszarze badawczym i naukowym.

Rozwój przemysłu kosmicznego

W Polsce w szeroko rozumianym przemyśle kosmicznym działa obecnie ponad 400 firm i instytutów, głównie z sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Już teraz ponad 200 z nich na co dzień współpracuje z ESA. Zatrudnienie w tym sektorze wynosi około 15 tys. osób. Kontrakty zdobyte przez polskie firmy w ESA przekraczają kwotę 140 mln euro.

Rodzime firmy kosmiczne specjalizują się m.in. w sterowaniu i robotyce, zastosowaniu danych obserwacji Ziemi, mechatronice, optyce i systemach komunikacyjnych dla satelitów, czujnikach naukowych, oprogramowaniu kosmicznym i naziemnym.
Swoje oddziały w Polsce mają też kluczowe europejskie firmy kosmiczne oraz przedsiębiorstwa działające w branży ICT (technologie informacyjne i komunikacyjne) oraz lotniczej.
W branży kosmicznej działają też łódzkie firmy. Przykładem jest start-up Shoot Capsule, który od kilku lat opracowuje rozwiązania umożliwiające zarządzanie i przechowywanie danych w kosmosie (to m.in. S-Box - rodzaj czarnej skrzynki dla łazików i lądowników kosmicznych oraz innych urządzeń wysyłanych na Księżyc). A konsorcjum, którego liderem są Wojskowe Zakłady Lotnicze numer 1 w Łodzi, tworzy trójstopniową odzyskiwalną nośną rakietę suborbitalną, która ma wykonać lot ponad linię Kármána (umowna granica pomiędzy atmosferą Ziemi i przestrzenią kosmiczną przebiegająca na wysokości 100 km) z ładunkiem o masie 40 kg. Prace przy budowie rakiety mają też pozwolić na opanowanie technologii i zdobycie doświadczenia w produkcji segmentowych silników rakietowych na paliwo stałe.

Warto też zaznaczyć, że Politechnika Łódzka jest członkiem Krajowego Centrum Inżynierii Kosmicznej i Satelitarnej - ośrodka rozwoju technologii kosmicznych.

Świetnym przykładem sukcesu polskiej firmy jest Satim Monitoring Satelitarny z Krakowa. To światowy lider w wykrywaniu i klasyfikacji obiektów na zdjęciach satelitarnych SAR. Firma jest w stanie dokładnie wykryć i sklasyfikować obiekty w czasie zbliżonym do rzeczywistego na otwartym morzu, w porcie i na lądzie. Rozwiązanie jest wykorzystywane przez NATO.
Innym przykładem jest firma Wasat sp. z o.o. z Gdańska, która korzystając z danych satelitarnych, oferuje usługi dla rolnictwa precyzyjnego, na przykład mapy do optymalnego nawożenia azotem za pośrednictwem serwisu internetowego „FertiSat”.
Z kolei ITTI sp. z o.o. z Poznania opracowała Free-P, czyli system naprowadzania na wolne miejsca parkingowe. Składa się z aplikacji mobilnej dla kierowców oraz usług akcentowych, integrujących dane z innych źródeł, na przykład aplikacje operatorów parkingów, Google Maps.

Polska i misje kosmiczne

Polska jest członkiem Europejskiej Agencji Kosmicznej od 2012 roku. Od tego czasu nasz kraj stał się ważnym i rozpoznawalnym partnerem w europejskich programach kosmicznych w zakresie badań oraz technologii kosmicznych i satelitarnych. Polscy naukowcy nawiązują kontakty z nowymi partnerami, pracują nad technologiami, otrzymują wsparcie finansowe oraz dostęp do infrastruktury ESA.
Aparatura dostarczona przez polskie firmy została wykorzystana w ponad 80 misjach kosmicznych ESA i NASA. Liczne europejskie misje kosmiczne w ostatnich latach zostały zrealizowane z udziałem polskich inżynierów i naukowców.
Technologiami, które mogą zostać wykorzystane w kosmosie zajmują się również Krajowe Inteligentne Specjalizacje (KIS). To szczególne obszary badawczo-rozwojowe i innowacyjne, w których powstają towary i usługi, które mają największy potencjał, by konkurować nie tylko na arenie krajowej, ale i międzynarodowej. Są to również obszary tradycyjnej gospodarki, które mogą być wykorzystane w sektorze kosmicznym.

Złota Setka Województwa Łódzkiego

Ministerstwo Rozwoju i Technologii jest partnerem merytorycznym i honorowym naszej nowej akcji - Złota Setka Województwa Łódzkiego. Grupa Polska Press we współpracy z uznanym, globalnym dostawcą danych i analiz, istniejącym na rynku od dwustu lat, opracuje rankingi stu przedsiębiorstw działających w trzynastu województwach. Podstawowym kryterium rankingu będzie przychód netto ze sprzedaży osiągnięty w 2022 roku. Projekt zakończy się uroczystą galą finałową w październiku, podczas której nagrodzimy najlepsze firmy w regionie.