Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi do remontu. Placówka dostała środki na gruntowną modernizację budynków

Projekt zatytułowany „Muzeum Otwarte – Faza II modernizacji Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, budynki „A” i „C” zlokalizowane na Placu Wolności w Łodzi” będzie dofinansowany z Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko 2021-2027, a środki pochodzą z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Wartość projektu to ponad 102 miliony złotych (102 427 527,90 zł) z czego dofinansowanie to 66 858 783,32 zł.

Obszar, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, i na którym znajduje się siedziba główna Muzeum (obszerny neorenesansowy budynek z lat 1852–1854 według projektu Jana Karola Mertschinga, pełniący w przeszłości funkcje szkolne, a w latach międzywojennych będący siedzibą Magistratu), od dnia 7 marca 2015 r. jest uznany za Pomnik Historii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej pn. Łódź – wielokulturowy krajobraz miasta przemysłowego, zgodnie z Rozporządzeniem Prezydenta RP z dnia 16 lutego 2015 r. Dz. U. 2015, poz. 315. Siedziba główna Muzeum jest częścią Pomnika Historii „Łódź – Wielokulturowy Krajobraz Miasta Przemysłowego”. Kompleks budynków muzealnych wpisany jest do rejestru zabytków pod nr A/373.

Gruntownej modernizacji zostaną poddane dwa budynki frontowe od strony placu Wolności A i C., wymieniona zostanie stolarka okienna, a zabytkowa stolarka drzwiowa po renowacji odzyska dawny blask, wymienione zostaną stropy i sufity. Zostaną zostawione tzw. ślady historii. Pomiędzy budynkami frontowymi a zlokalizowanymi na dziedzińcu będzie się można poruszać tzw. "suchą stopą" bez konieczności wychodzenia na wewnętrzny dziedziniec.

Z jednej strony jest problem, bo to budynek zabytkowy i trzeba się w niego wpasować pod ścisłym nadzorem konserwatora zabytków, a z drugiej strony ma niezwykłe zalety, bo to kawał historii miasta. W czasie drugiej wojny światowej trafiły tu archeologiczne zbiory sztuki z całej Łodzi i z tego wyrosło współczesne muzeum, a do tych rzeczy będziemy nawiązywać - mówi Dominik Płaza, dyrektor muzeum.

Budynek zyska też nowoczesny system ochrony przeciwpożarowej i SSWiN.

Zostaną zamontowane dwie windy, budynek będzie całkowicie dostępny dla osób z niepełnosprawnościami, nie tylko tych na wózkach, niesłyszących, czy niewidzących (pętle indukcyjne, napisy w języku Braile'a itp.), ale również dla starszych, które łatwo się męczą, czy słabiej się poruszają.

Najważniejszym celem tej inwestycji jest to, żeby z instytucji publicznej stworzyć instytucję publiczności i w ślad za tym powstał schemat muzeum otwartego. Nowe muzealnictwo to nie jest przestrzeń do martwego obcowania z zabytkiem, coraz więcej trzeba wprowadzać interdyscyplinarności, żeby móc zabytek dotknąć i poczuć go wielozmysłowo - tłumaczy Joanna Łuczywek, z-ca dyrektora ds. Rozwoju i Inwestycji.

Wystawy, które powstaną po zmodernizowaniu tej przestrzeni będą miały taką właśnie funkcję muzeum otwartości. Każdy będzie mógł dojść i dotknąć niektóre eksponaty, a każdy kto wejdzie do Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi będzie też twórcą tej przestrzeni, bo wystarczy, że przestawi eksponat w inne miejsce, stworzy nową aranżację. Nie będzie karteczek "nie dotykaj", zamiast tego prezentowane artefakty będą zachęcały do tego, by je badać na różne sposoby. Po remoncie zmieni się chronologia wystaw, wiele przestrzeni zamieni się miejscami, przestrzenie, które dziś są niedostępne, będą dla zwiedzających udostępnione. Przestrzeń, która dziś jest stolarnią zmieni się w przestrzeń wystaw czasowych. Pierwszą wystawą czasową przygotowaną w nowym miejscu będzie "Wystawa na poduchach".

Placówka jest na etapie podpisywania w tej sprawie umowy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, potem etap ogłaszania przetargów i wyłanianie wykonawców, aż po rozpoczęcie prac. Ten termin nie jest jeszcze określony. Finał modernizacji zaplanowano na grudzień 2028 roku.

Pierwsza część modernizacji muzeum miała miejsce w latach 2018-2021. Kosztowała ok. 30 milionów zł. Modernizacji poddano trzy budynki B, D i E, które na co dzień nie są widoczne z placu Wolności. Zrewitalizowano również dziedziniec muzealny, który przygotowano tak, by organizować tam warsztaty i zajęcia edukacyjne dla najmłodszych.