Jaki stosunek do pieniędzy mają Polacy

Bardzo często praktykowanym podejściem ekonomicznym do finansów w życiu człowieka, jest próba wyjaśnienia różnic w sytuacji materialnej konsumentów. Chodzi o ustalenie kto ma więcej pieniędzy, oszczędności i ile jest w stanie wydać na wybrane produkty.

- Paradoksalnie, osoby o bardzo zbliżonym poziomie dochodu i znajdujące się w podobnych uwarunkowaniach życiowych zachowują się często inaczej: jedna wydaje pieniądze bez problemu a czasem nawet bezrefleksyjnie, druga zaś oszczędza, a wydatki sprawiają jej przykrość. Należy podkreślić, że to właśnie różnice indywidualne i wynikające z nich ogólne podejście do życia, poziom optymizmu, poczucia kontroli i sprawczości wobec losu, samego stosunku do pieniędzy i podejścia do zarządzania nimi, stanowią o prawdziwym obliczu konsumenta Polaka w świecie finansów osobistych- tłumaczy Małgorzata Bombol z Instytutu Bankowości SGH.

Pieniądze są pożądane ze względu na potencjalne rzeczy, które można dzięki nim zdobyć. Ponadto one jak i nasza własność materialna, mają służyć do przekazywania pewnych treści, jak i wpływania na relacje interpersonalne.

- W zróżnicowanym dochodowo, ale także majątkowo, polskim społeczeństwie mamy do czynienia zarówno z postrzeganiem pieniędzy jako środków do realizacji celów konsumpcyjnych, źródła poczucia wyższości i prestiżu, ale także niższości. Pieniądze mogą być narzędziem stygmatyzacji lub tworzenia stereotypów. Ponadto pieniądze są miarą wartości naszej pracy, pomagają w wycenie wartości dóbr i usług, ale są także miarą samego człowieka. To rodzi problem postrzegania pieniędzy przez pryzmat pewnych norm i swoistej wstydliwości mówienia o pieniądzach – jeśli już, to bardziej w kontekście afer z nimi związanych, niż uczciwego i systematycznego pomnażania kapitału - zauważa ekspert.

Jednym z głównych elementów kształtowania się podejścia do pieniędzy jest postrzeganie warunków satysfakcjonującego życia, poprzez pryzmat sytuacji materialnej. Zdaniem większości Polaków o udanym życiu najbardziej świadczy zdrowie (49 proc.), zaraz po nim pieniądze (46 proc.), a dopiero później praca (29 proc.). Osoby osiągające najwyższe dochody jako czynniki zadowalające wskazują spokój i samorealizację. Osoby dobrze oceniające swoją sytuację materialną wyraźnie częściej niż inne akcentują znaczenie rodziny. Natomiast osoby najmniej zamożne za najważniejsze dla udanego życia uważają pieniądze.

Jak wynika z badania CBOS „Aktualne problemy i wydarzenia” ze swych dochodów i sytuacji finansowej bardzo zadowolonych jest 5proc. Polaków, raczej zadowolonych jest 24 proc., średnio zadowolonych 35 proc., raczej niezadowolonych 19 proc., a bardzo niezadowolonych 16 proc. To przemawia za faktem nadal utrzymującej się materialistycznej orientacji społecznej, a w dalszej konsekwencji rzutuje na zachowania finansowe Polaków.