"Z prezydenta RP nie można robić pośmiewiska"

- W kraju demokratycznym nie powinno być zgody na publiczne zachowania, które mają charakter obelżywy i obrażliwy wobec głowy państwa i polegają na uczynieniu sobie z prezydenta RP pośmiewiska, okazywaniu mu pogardy oraz uwłaczaniu należnemu mu szacunkowi - odpowiada ze swojej strony poseł PO Michał Szczerba z Komisji Spraw Zagranicznych, członek delegacji Sejmu do Zgromadzenia Parlamentarnego OBWE.

14 września sąd skazał Roberta Frycza, twórcę strony antykomor.pl, na karę roku i trzech miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania 40 godzin prac społecznych miesięcznie za znieważenie prezydenta Bronisława Komorowskiego; Frycz został skazany także za fałszowanie dokumentów.

Michał Szczerba zaznacza, że jako parlamentarzysta nie może komentować wyroków niezawisłych sądów, jak również i komentarzy wobec tych wyroków. Jak podkreślił, głos Dunji Mijatovic "nie może pozostać bez zauważenia i komentarza w naszym kraju, ponieważ OBWE to ważna struktura bezpieczeństwa obejmującą państwa od Vancouver aż po Władywostok, zajmująca się ochroną praw człowieka".

Szczerba, komentując wyrok sądu, podkreśla, że przepisy wprowadzające karalność za znieważenie głowy państwa występują w innych państwach europejskich, a polski Kodeks karny jest zgodny z Konstytucją oraz Europejską Konwencją o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Podaje także przykład francuskiego prawa prasowego, które przewiduje karę grzywny do 45 tys. euro za publiczne znieważenie prezydenta.

Szczerba przypomina, że prawa gwarantowane w Konwencji nie mają charakteru bezwzględnego i korzystanie z nich może podlegać ograniczeniom i sankcjom przewidzianym w ustawach, gdy mają na celu ochronę moralności, dobrego imienia i praw innych osób. - Europejski Trybunał Praw Człowieka dopuszcza ograniczenia praw do swobody wypowiedzi pod określonymi warunkami. Tak więc gwarantowana przez Konwencję wolność wyrażania opinii nie ma charakteru nieograniczonego - komentuje poseł w rozmowie z Onetem.

- W kraju demokratycznym nie powinno zgody na takie publiczne zachowania, które mają charakter obelżywy, czy też obraźliwy wobec głowy państwa i polegają na uczynieniu sobie z prezydenta RP pośmiewiska, okazywaniu mu pogardy oraz uwłaczaniu należnemu mu szacunkowi - podkreśla Szczerba. Jak ocenia, znieważanie "najczęściej przybiera postać zachowań nieracjonalnych, które następują w oderwaniu od faktów i mają na celu wyłącznie ubliżenie Prezydentowi RP, a przez to zdyskredytowanie go". - W konsekwencji zachowania takie nie podlegają ocenom w kategoriach prawdy lub fałszu - dodaje.

Na potwierdzenie swoich słów poseł PO przytacza orzeczenie wydane w sprawie "Chauvy i inni przeciwko Francji" (skarga nr 64915/01, par. 70, ECHR 2004-VI), w którym Trybunał podkreślił, iż w takich sytuacjach niezbędne jest poczynienie ustaleń odnośnie tego, czy przyczyny wskazane przez władze krajowe celem uzasadnienia ograniczenia są "odpowiednie i wystarczające", jak również, czy środek "był proporcjonalny do uzasadnionego celu, który miał osiągnąć".

Szczerba przyznaje, że artykuł 135 § 2 Kodeksu karnego stanowi ingerencję w wolność wyrażania swoich poglądów, ale przypomina, że taka była przed laty intencja prawodawcy, aby zabronić, pod groźbą kary, publicznych wypowiedzi, które przybierają postać znieważenia Prezydenta RP. - Jeśli ten przepis, niekwestionowany wcześniej przez OBWE, ale i Trybunał Konstytucyjny, w oparciu o który przez wiele lat zapadały wyroki, miałby ulec jakiejś zmianie, to konieczna potrzebna jest bardzo poważna dyskusja parlamentarzystów, konstytucjonalistów i karnistów, która mogłaby nas doprowadzić do szerokiego konsensusu w tej sprawie - dodaje. Poseł PO podkreśla także, iż "warto pamiętać, że prezydent nie jest zwykłym politykiem, to najwyższy przedstawiciel RP, gwarant ciągłości władzy państwowej i zwierzchnik Sił Zbrojnych".