Warzywa, które trzeba odmładzać. Które rośliny tego wymagają, jak i kiedy to zrobić

Warzywa kojarzą się nam głównie z roślinami sezonowymi, których wegetacja rozpoczyna się i kończy w tym samym roku. Wprawdzie najczęściej są to rośliny dwuletnie (np. marchew, buraki, jarmuż, kalarepa), ale ponieważ największą wartość użytkową i odżywczą uzyskują w pierwszym roku uprawy, traktuje się je jak rośliny jednoroczne. Określenie dwuletnie pochodzi stąd, że te rośliny zakwitają w drugim roku wegetacji.

Popularne warzywa wieloletnie

Obok roślin sezonowych jest jednak też grupa warzyw, które na jednym stanowisku mogą być uprawiane przez kilka lat (wieloletnie), z roku na rok rozrastając się i wydając obfitsze plony. Należą do nich m.in. szczaw, rabarbar, czosnek dęty (cebula siedmiolatka) i szczypiorek. Ze względu na swój szczególny cykl rozwojowy, warzywa wieloletnie uprawia się inaczej niż warzywa jednoroczne.

Zwykle wysadza się ich sadzonki lub wysiewa nasiona wprost do gruntu, a następnie przez kilka kolejnych lat w odpowiedni sposób pielęgnuje, systematycznie je odchwaszczając, podlewając, nawożąc i usuwając pojawiające się kwiaty.

Mimo troskliwej opieki, z czasem warzywa wieloletnie zaczynają jednak stopniowo tracić swoją wartość użytkową. Wydają coraz mniejsze plony, wyradzają się i karleją. Dzieje się tak dlatego, że zaczyna brakować im podstawowych składników odżywczych, a gleba nie jest już tak świeża, jak na początku uprawy. Kiedy więc zauważymy, że nasze warzywa zaczynają słabnąć, pora je odmłodzić.

Kiedy odmładzać warzywa

Zabieg można przeprowadzić w dwóch terminach:

• wczesną wiosną (kwiecień-maj),
• lub wczesną jesienią (wrzesień).

Lepszym terminem jest wczesna jesień, gdyż wtedy młodym, świeżo przesadzonym roślinom nie zagrażają letnie susze i upały, dzięki czemu w optymalnych warunkach mogą się ukorzenić i przyjąć na nowym stanowisku przed zimą. Trzeba tylko pamiętać, aby późną jesienią ochronić je przed chłodem np. ściółką ze słomy, gdyż w pierwszym roku uprawy są dość wrażliwe na mróz.

Jeśli jednak nie udało nam się odmłodzić warzyw jesienią, zabieg możemy przeprowadzić też wczesną wiosną. Wtedy jednak będziemy musieli troskliwie zaopiekować się roślinami i systematycznie je podlewać, gdyż susza i wysokie temperatury nie sprzyjają ich ukorzenianiu się w nowym miejscu.

Sprawdź też: Jakie kwiaty wieloletnie trzeba odmładzać i jak to zrobić

Jak odmładzać różne warzywa

Warzywa wieloletnie różnią się miedzy sobą wyglądem, wzrostem, wielkością i trwałością, dlatego będą wymagały nieco innego sposobu odmładzania.

Szczypiorek

Najprościej będzie nam odmłodzić niewielki szczypiorek (czosnek szczypiorek), tworzący w sezonie wegetacyjnym ładne, gęste, niewysokie kępki (ok. 20-30 cm wys.). Roślina na jednym stanowisku może rosnąć ok. 3-4 lata, po czym należy ją wykopać z ziemi z całą bryła korzeniową, podzielić na małe kępki (co najmniej 5-6 roślin w kępce) i posadzić na nowym stanowisku.

Cebula siedmiolatka

Nieco inaczej odmładza się dość pokaźną cebulę siedmiolatkę (czyli czosnek dęty, wys. 50-70/100 cm), która powinna zajmować jedno stanowisko nie dłużej niż 4-5 lat. Jej kępy są zwykle bardzo okazałe, dlatego po ich wykopaniu należy podzielić je na pojedyncze rośliny i posadzić na nowym stanowisku w rozstawie ok. 30 x 20 cm.

Podpowiadamy też: Jak uprawiać jarmuż, jak go wykorzystać i jakie ma właściwości

Szczaw

Nie więcej niż 3-4 lata jedno stanowisko powinien zajmować też szczaw. Dorodne kępy po wykopaniu dzieli się na pojedyncze rośliny i sadzi na nowym miejscu w rozstawie ok. 30 x 10/15 cm.

Rabarbar

Dużo rzadziej można odmładzać rabarbar, który potrafi w jednym miejscu spędzić nawet kilkanaście lat (ok. 10-15). Kiedy zacznie tracić ładny wygląd i karleć (najwcześniej po ok. 6 latach uprawy), należy wykopać go z całą karpą, podzielić ją ostrym nożem na kawałki tak, aby każdy miał co najmniej 2-3 zdrowe pąki liściowe i posadzić na nowym stanowisku.

Na co zwrócić uwagę, odmładzając warzywa

Aby jednak odmładzanie warzyw wieloletnich przyniosło oczekiwany skutek, należy bardzo starannie przygotować dla nich nowe miejsce uprawy. W tym celu stanowisko przeznaczone pod uprawę warzyw wieloletnich należy dokładnie odchwaścić, przekopać z kompostem i wyrównać. Po posadzeniu rośliny trzeba solidnie podlać, a podłoże wokół nich wyściółkować (np. słomą), co zapobiegnie wysychaniu ziemi i ograniczy rozwój chwastów.

Polecamy: Naturalne nawozy mineralne - mączkę bazaltową i popiół. Jak ich używać

Warzywa wieloletnie, których nie trzeba odmładzać

Oprócz popularnych warzyw wieloletnich, warto też zainteresować się innymi ciekawymi warzywami, które możemy uprawiać w gruncie przez kilka lat jak np. szparagi, chrzan, topinambur, karczoch (tylko w najcieplejszych rejonach kraju).