W Polsce przybywa chorych na raka!

W ostatnim czasie na raka płuca zmarł Joe Cocker, gwiazda brytyjskiej estrady. W Polsce nowotwór prostaty zabił Józefa Oleksego, polityka lewicy, premiera i marszałka Sejmu oraz reżysera Krzysztofa Krauzego. Z powodu nowotworu trzustki przedwcześnie odeszła aktorka Anna Przybylska. Jest tak, jak prognozowali epidemiolodzy i onkolodzy - chorych na raka przybywa. W ciągu ostatnich trzech dekad liczba zachorowań na nowotwory złośliwe w Polsce wrosła ponad dwukrotnie.

Według najnowszego raportu Krajowego Rejestru Nowotworów w 2012 r. odnotowano 152, 9 tys. przypadków zachorowań na raka i 94,7 tys. zgonów. Przyrost zachorowań, w stosunku do roku 2011, to ponad 8,5 tys. przypadków. Umierają na raka nie tylko ludzie starzy (z wiekiem zapadalność rośnie). Wielkim problemem jest nadumieralność z powodu nowotworów przed 65. rokiem życia. Nie radzimy sobie również z leczeniem raka. Dlatego liczba zgonów jest wyższa niż średnia w Unii Europejskiej. - Przyczyną co trzeciego zgonu wywołanego nowotworem jest palenie papierosów. Nałóg ten powoduje nie tylko raka płuca czy krtani, ale także narządów - wydawałoby się odległych, jak rak nerki czy pęcherza moczowego - mówi dr n. med. Tomasz Mierzwa, kierownik Zakładu Profilaktyki i Promocji Zdrowia Centrum Onkologii w Bydgoszczy. Jak podkreśla niepalenie to najtańsza i najskuteczniejsza profilaktyka.

Rak oskrzela i płuca najczęściej dopada mężczyzn (1028 przypadków w regionie w 2012 r.). Z tej liczby walkę z tym nowotworem przegrało aż 1002 pacjentów!

U kobiet problemem pozostaje rak piersi (jest na pierwszym miejscu pod względem liczby zachorowań). Jednak od początku lat 2000 ten właśnie nowotwór już tak często nie zabija (spadek umieralności jest wyraźny). Natomiast lęk budzi inwazja raka płuca - to on jest u kobiet numerem jeden w statystyce zgonów. Autorzy ogólnopolskiego raportu zauważają, że wzrost zagrożenia nowotworami płuca ma bezpośredni związek z tym, że w wiek zwiększonego ryzyka wchodzą kobiety urodzone w latach 1940-1960, kiedy obowiązywała moda na palenie papierosów.

Tak wynika z danych wojewódzkiego rejestru nowotworów złośliwych. W porównaniu do roku 2011, rak gruczołu krokowego przesunął się na miejsce drugie (chodzi o zachorowania, pod względem zgonów pozostaje na trzeciej pozycji). Co można zrobić, by przeciwdziałać tej epidemii? - Badanie PSA znalazło się w pakiecie onkologicznym - przypomina dr Mierzwa. - Liczę, że lekarze rodzinni wykorzystają tę diagnostykę także profilaktycznie. Nie mamy badań przesiewowych, ale jest tzw. skryning oportunistyczny. Polega on na tym, że lekarz, przy okazji wizyty pacjenta z powodu innego schorzenia, robi wywiad. Gdy dowie się, że w jego rodzinie ktoś chorował na raka prostaty, powinien zlecić to badanie. Kobiety między 50. a 69. rokiem rokiem życia mogą profilaktycznie, co dwa lata, robić mammografię (prześwietlenie piersi), a raz na trzy lata wykonać cytologię (panie w wieku 25-59 lat). Te pacjentki, które nie spełniają kryterium wieku mają prawo do badań darmowych u ginekologa (cytologia), który ma kontrakt z NFZ. Także ginekolog może wystawić skierowanie na prześwietlenie piersi. Aby zapobiec rakowi jelita grubego warto robić kolonoskopię. Profilaktycznemu badaniu mogą się poddać w ZPiPZ pacjenci w wieku 50-65 lat. Osoby młodsze i starsze muszą mieć skierowanie (np. od lekarza rodzinnego).