Trzeci etap prac konserwatorskich elewacji kościoła pw. Podwyższenia św. Krzyża w Brzezinach

Celem jest odsłonięcie wątków ceglanych spod cementowych tynków, co z jednej strony zmieni estetykę kościoła, a z drugiej pokaże interesujące rzeczy zapisane w murze.

Dopiero po zbiciu tynku i odsłonięciu cegieł na wszystkich ścianach kościoła zostanie podjęta decyzja o ostatecznym wyglądzie elewacji. Cementowy tynk początkowo wzmacniał mury, jednak z czasem wyrządził wiele szkód, a dodatkowo cegła przed tynkowaniem była jeszcze siekana młotkiem, żeby cementowa zaprawa mocniej się trzymała. Zabieg ten przyczynił się do zniszczenie gotyckiej cegły. Tynk podkładowy pozostaje jedynie na pilastrach (elementach architektonicznych w formie płaskiego filara nieznacznie występującego przed lico ściany, pełniącego funkcje konstrukcyjną i dekoracyjną).

- Odsłonięte ceglane ściany są uzupełniane zwłaszcza w miejscach najbardziej zniszczonych, w niektórych konieczne jest przemurowanie, a w całym murze wykonywane jest uzupełnianie spoiny, żeby ustabilizować ścianę - wyjaśnia konserwator Artur Godlewski.

Brzezińska fara to kościół gotycki z XIII wieku, który był wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany. Dzięki odsłonięciu wątku ceglanego można obserwować zmieniającą się bryłę kościoła. Nad obecnym wejściem głównym kiedyś było okno najprawdopodobniej z witrażem, a szkarpy (przypory) miały zupełnie inny spadek, co oznacza, że w międzyczasie były przebudowane. Po zbiciu tynku na części elewacji ukazał się wzór w kształcie „X” z wypalonej ciemnej cegły. Być może miała to być forma ozdoby, z której w pewnym momencie budowy zrezygnowano. Z całą pewnością kościół miał kilka wejść. Niektóre mają nawet ostre gotyckie zakończenia, podobnie jak niektóre także zamurowane już okna. Kilka szkarp zostało zupełnie skutych. Na jednej ze ścian zachowały się fragmenty olbrzymiego gzymsu, który został skuty. W kaplicy okrągłe okno powstało znacznie później, a wcześniej miało prostokątny kształt i obramienie z kształtki ceglanej.
Na stronie wschodniej, którą obejmują obecnie prowadzone prace, spod tynku wyłoniło się duże zamurowane okno. Kiedyś było ono za ołtarzem i najprawdopodobniej jego rolą było oświetlenie ołtarza.

Przewidywany koszt prac wynosi blisko 230 tys. zł, z których dotacja miasta Brzeziny stanowi kwotę 18 tys. zł, 210 tys. zł to dotacja Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a niecały tysiąc złotych to środki własne parafii.
Remont może potrwać do listopada.