Te zabawki są groźne dla dzieci. Wielka kontrola zabawek wyprodukowanych poza Unią Europejską. Akcja łódzkiej KAS i Inspekcji Handlowej

Kontrole były prowadzone w lutym i marcu tego roku, a podczas nich sprawdzano bezpieczeństwo importowanych zabawek wykonanych w całości lub części z miękkiego plastiku. Były to m.in. skakanki, zabawki do wody, samochodziki, gryzaki czy lalki, które stanowiły największą część pobranych produktów.

- To właśnie w tego typu zabawkach najczęściej wykrywane są ftalany – popularne zmiękczacze tworzyw sztucznych, które w zbyt wysokim stężeniu stanowią poważne zagrożenie chemiczne dla dzieci – mówi Tomasz Chróstny, prezes UOKiK.

Aż 36 proc. złych zabawek

Tylko w ciągu dwóch miesięcy skontrolowano 316 tys. zabawek, z czego ponad 114 tys., czyli około 36 proc. nie spełniało wymagań. Specjalistyczne badania laboratoryjne pobranych próbek wykonano w Centralnym Laboratorium Celno-Skarbowym Izby Administracji Skarbowej w Warszawie, Laboratorium Pomorskiego Urzędu Celno‑Skarbowego w Gdyni oraz w Laboratorium UOKiK w Łodzi.

Kontrole Krajowej Administracji Skarbowej

Wadliwe zabawki wyłapali m.in. pracownicy Krajowej Administracji Skarbowej w Łodzi.

- W pierwszym kwartale tego roku łódzka KAS zakwestionowała 12.747 zabawek, co do których łódzki Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej w Łodzi wyraził opinię, iż nie spełniają wymagań w zakresie bezpieczeństwa - informuje Agnieszka Majchrzak, rzecznik Izby Administracji Skarbowej w Łodzi. - Prowadzone kontrole wykazują również nieprawidłowości w zakresie oznakowania zabawek. Bardzo często funkcjonariusze KAS podczas czynności sprawdzających stwierdzają brak ostrzeżeń, instrukcji czy informacji dotyczących bezpiecznego użytkowania wyrobów.

Łódzkie laboratorium wykrywa ftalany

Od stycznia do kwietnia 2021 tylko w łódzkim laboratorium UOKiK zbadano 90 próbek, z czego zakwestionowano 18 (20 proc.). Rok wcześniej zbadano 156 próbek, a zakwestionowano 36 (ok. 23 proc.). W 2019 na 122 zbadanych próbek, 22 nie spełniało wymagań (ok. 18 proc.). W 2018 r. zbadano 171 próbek, z których zakwestionowano 46 (ok.27 proc.).

Łącznie, w ciągu 4 lat laboratorium UOKiK przebadało 549 próbek pobranych przez inspektorów handlowych na rynku, stwierdzając przekroczenie dopuszczalnego stężenia ftalanów w 122 z nich (ok. 22 proc.).

Dopuszczalne stężenie ftalanów w zabawkach to 0,1 proc. w stosunku do masy materiału z dodatkiem tzw. plastyfikatorów (dodatków, które zwiększają parametry mechaniczne tworzyw sztucznych). Występowanie tych związków w stężeniach wyższych niż dopuszczalne jest niebezpieczne dla dzieci. Toksyczność ftalanów może być różna. Mogą powodować zaburzenia płodności oraz rozwój chorób takich jak alergia, uszkodzenia wątroby i nerek oraz nowotworów.

Gdzie najczęściej występują groźne substancje?

Największe prawdopodobieństwo wykrycia ftalanów jest w zabawkach wykonanych w całości z polichlorku winylu (PCW) lub posiadających elementy z PCW. PCW nie posiada charakterystycznego zapachu, zatem nie można go w ten sposób wykryć. Obecność ftalanów nie jest też związana bezpośrednio z kolorystyką użytego materiału.

Na ich występowanie najbardziej narażone są: lalki, zabawki piszczące, zabawki do kąpieli, zabawki z przyssawkami, piłki, piłki do skakania, kucyki, jednorożce, maski, skakanki, samochodziki i inne pojazdy dla dzieci posiadające miękkie opony, gryzaki, grzechotki. Pełną listę wadliwych zabawek można zobaczyć na stronie uokik.gov.pl.