Sztuka sterowania dronami

Rodzina polskich dronów
Temat monitorowania zanieczyszczenia powietrza od kilku lat zgłębiają, m.in. dzięki wielomilionowemu grantowi z Narodowego Centrum Rozwoju, specjaliści z firmy SoftBlue.

- Prowadzimy obecnie dwa projekty związane z technologią bezzałogowców - mówi Tomasz Kierul, prokurent SoftBlue SA. - Pierwszy dotyczy tzw. airdronów, które mają służyć do badania niskiej emisji, czyli zanieczyszczeń atmosfery pochodzących z miejskich kominów, z pieców kaflowych opalanych odpadami, np. plastikiem, itp.

Dron firmy SoftBlue podlatując nad komin ma w czasie rzeczywistym zanalizować skład dymu, a wynik natychmiast przesłać operatorowi. Na tym polega innowacyjność, że wystarczy kilka sekund, by ocenić stopień zanieczyszczenia powietrza. I na bezpieczeństwie. Maszyna zastąpi człowieka w trudnym otoczeniu, w smogu. - Drugi nasz projekt jest zdecydowanie większy, jego budżet sięga ponad 21 milionów złotych - składa się na niego m.in. grant Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w wysokości 14 milionów, który otrzymaliśmy wspólnie z Wojskowymi Zakładami Lotniczymi - dodaje Tomasz Kierul. Tym razem chodzi o stworzenie polskich wirnikowych platform bezzałogowych, czyli polskich dronów. Rodzina dronów ma być na wyposażeniu służb cywilnych, ochrony środowiska, straży pożarnej. Zadania? Wielorakie - m.in. analizy obszaru po katastrofie, po klęsce żywiołowej, patrolowanie terenu, zabezpieczanie imprez masowych, itp.

Polskie drony

- Mamy pięć lat na opracowanie koncepcji polskich dronów. Jesteśmy w pierwszym roku działań, właśnie trwają prace projektowe, analizy techniczne. Jednocześnie planujemy stworzenie w piwnicy naszego obiektu dużego laboratorium. Będzie wyposażone w komorę klimatyczną do testowania bezzałogowców w różnych warunkach atmosferycznych. Na ten cel dostaliśmy kolejny grant, tym razem są to 4 miliony od Ministerstwa Rozwoju.

Drony to jednak nie tylko zadania wagi ciężkiej. W geodezji bezzałogowe statki powietrzne pomogą w tworzeniu m.in. ortofotomap. Ułatwią także pracę firmom ochroniarskim. - Wyobraźmy sobie, że na alarm w jakimś strzeżonym gospodarstwie domowym reaguje najpierw dron z kamerą termowizyjną, który ustala czy czujkę uruchomił pies, kot, czy też na terenie posesji kręcą się obcy. Dopiero później do akcji wkraczają ludzie - ochrona - mówi Marcin Olszewski i zastanawia się, czy drony w przyszłości zastąpią pracę ludzi.

- Pewnie częściowo tak, ale nie jest to w dziejach człowieka szokujące zjawisko. Nasza praca stale jest uzupełniana bądź zastępowana nowymi technologiami. W czasie II wojny światowej do obsługi stu samolotów potrzeba było stu pilotów, a do tego dochodzili jeszcze członkowie załogi.

W przyszłości, siedzący gdzieś w Nevadzie człowiek będzie obsługiwał w trybie autonomicznym kilka maszyn. Amerykanie zapowiadają, że w 2025 roku nie będą już produkować bojowych samolotów załogowych, jednak w lotnictwie cywilnym takie radykalne zmiany na pewno nie zostaną szybko wprowadzone - przewiduje nasz rozmówca, wskazując na ewidentne plusy wyeliminowania człowieka.

- Maszyna się nie myli, działa na podstawie ściśle zaprogramowanych algorytmów i dokładnie zmierzonych parametrów, nie podejmie też decyzji pod wpływem emocji, słabości, nie zachoruje, nie zasłabnie, nie zdenerwuje się - wylicza Marcin Olszewski. Co jeszcze daje zastąpienie człowieka przez robota? Choćby całodobową dostępność, wzrost niezawodności (przy założeniu, że nikt z zewnątrz nie dostanie się do systemu, by przejąć kontrolę nad dronami), spadek kosztów, zmniejszenie ryzyka. - W diagnozowaniu np. stanu po klęsce żywiołowej czy po wypadku to maszyna ma szansę pierwsza dotrzeć do poszkodowanych np. z lekami, z krwią, z defibrylatorem, pomóc szukać poszkodowanych dzięki kamerom i innym czujnikom - wskazuje Marcin Olszewski. - O ile skuteczniejsza, ale i tańsza, może być akcja ratunkowa w górach z wykorzystaniem dronów albo podobne działania na morzu.

Ludzie wciąż będą potrzebni

Już dziś drony wykonują wiele zadań rozpoznawczych, wspierających działania wojsk na ziemi czy uderzeniowych z powietrza, ograniczając ryzyko działania żołnierzy. Policja używa dronów robotów w operacjach saperskich, wkrótce możemy spodziewać się wykorzystania dronów do obserwacji z powietrza imprez masowych. Są wielokrotnie tańsze od śmigłowców. I sprawniejsze, mobilniejsze. Kolejne zastosowania: monitorowanie granic, akcje poszukiwawcze.

Według dostępnego w sprzedaży raportu „Rynek dronów w Polsce. Księga popytu i podaży”, w 2023 roku na świecie będzie latało ok. 11,5 miliarda urządzeń bezzałogowych. Na szczęście ktoś będzie musiał te maszyny projektować, obsługiwać, serwisować, utylizować. Ludzie wciąż będą potrzebni.