Od 1 grudnia bunt lekarzy w sprawie e-zwolnień?

Od 1 grudnia wchodzą obowiązkowe e-zwolnienia. Do końca listopada lekarze mogą, ale nie muszą ich wystawiać. Z danych ZUS wynika, że w dwóch łódzkich oddziałach procentowy wpływ elektronicznych zwolnień w stosunku do wszystkich zwolnień lekarskich, jakie wpłynęły w ostatnim tygodniu, wynosi 52 - 54 proc. W całym województwie w sumie wpływa do ZUS elektronicznie ponad połowa zwolnień.

Elektroniczne zwolnienia lekarskie (e-ZLA) to ułatwienie przede wszystkim dla pacjentów, którzy nie muszą zanosić papierowych zwolnień lekarskich do pracodawców. Zwolnienie wystawione elektronicznie, od razu po jego wystawieniu, przesyłane jest siecią internetową do pracodawcy i do ZUS-u. Dzięki temu pracodawca, niemal natychmiast widzi na swoim profilu płatnika, że pracownik jest chory i nie będzie go w pracy przez wskazany okres.

Zmiana przepisów powoduje, że przestaje obowiązywać przepis, który mówi o konieczności przekazania zwolnienia pracodawcy w terminie 7 dni pod groźbą obniżenia zasiłku z powodu przekroczenia tego terminu.

Jednak nie wszystkich ta zasada dotyczy. Obowiązek posiadania profilu na PUE ZUS dotyczy wszystkich firm zatrudniających powyżej 5 pracowników. Obecnie ma go ponad 92 procent takich pracodawców. Takiego obowiązku nie mają mniejsze firmy i wśród nich taki profil ma tylko połowa drobnych przedsiębiorców.

Pacjent od 1 grudnia musi się liczyć z tym, że w wielu przypadkach obsługa będzie trwała dłużej. Lekarz musi bowiem połączyć się z systemem PUE ZUS i sprawdzić czy pracodawca jest tam zarejestrowany. Jeżeli uda mu się to potwierdzić, wówczas wypisze w komputerze zwolnienie, które trafi do systemu ZUS, a pracodawca będzie praktycznie od razu o tym fakcie powiadomiony. Nie trzeba do firmy dzwonić, dostarczać zwolnienia, cokolwiek wyjaśniać. Inaczej wygląda jednak sytuacja, gdy firma nie jest zarejestrowana w PUE ZUS . Wówczas lekarz wprawdzie również wypisze zwolnienie na komputerze, ale będzie je musiał także wydrukować i dać nam do ręki - tak jak dotychczas. Potem ze zwolnieniem trzeba się bezie zgłosić do zakładu pracy. W tym przypadku nadal pracownika obowiązuje siedem dni na dostarczenie zwolnienia.

W wielu przypadkach może być tak, że system informatyczny się zawiesi i lekarz nie będzie mógł wystawić elektronicznego zwolnienia. Wówczas dla pacjenta nic się nie zmieni.

Trudniejsza będzie sytuacja gdy lekarz nie zechce wypisać elektronicznego zwolnienia lub nie będzie potrafił tego zrobić. Wypisanego na papierze ZUS zgodnie z przepisami nie powinien w takiej sytuacji już honorować. Jak będzie w praktyce, tego na razie nie wiadomo.

Porozumienie Pracodawców Ochrony Zdrowia wystąpiło 13 listopada do premiera. Twierdzi, ze lekarze do systemu nie są przygotowani i zostaną po 1 grudnia zmuszeni do odsyłania pacjentów do ZUS, by tam wypisywano im e-zwolnienia. W czwartek wystąpiło też do Rzecznika Praw Pacjenta ostrzegając, ze starsi lekarze nie radzący sobie z systemem po prostu zrezygnują z pracy. Jest też inne ryzyko: lekarze przestaną wystawiać zwolnienia..., a chorzy pacjenci będą przychodzić do pracy.

Jak ZUS kontroluje chorych?W pierwszym półroczu tego roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych w województwie łódzkim przeprowadził kontrolę zwolnień lekarskich pod względem prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy i prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich.

Zakwestionowano prawie dwa razy tyle zwolnień co w analogicznym okresie ubiegłego roku, na kwotę 1,6 mln zł, czyli niemal 4 razy taką jak w ubiegłym roku. W sumie z tytułu cofnięcia wypłaty zasiłków oraz obniżenia świadczenia z powodu choroby po ustaniu tytułu do ubezpieczenia oraz nieterminowego złożenia zwolnienia, uzyskano kwotę 8,2 mln zł. W całym kraju - 98,1 mln zł. Zgodnie z ustawą o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,

Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma obowiązek prowadzić systematyczną kontrolę zarówno prawidłowości orzekania o czasowej niezdolności do pracy, jak i prawidłowości wykorzystania zwolnień lekarskich. W przypadku pierwszego rodzaju kontroli, lekarze orzecznicy ZUS weryfikują czy osoba korzystająca ze zwolnienia lekarskiego jest nadal chora i tym samym niezdolna do pracy, a w przypadku drugiej z kontroli pracownicy ZUS sprawdzają, czy osoba wykorzystuje zwolnienie zgodnie z jego przeznaczeniem, a nie wykonuje np. pracy. Po wprowadzeniu e-zwolnień kontrola będzie szybsza i łatwiejsza.

W województwie łódzkim w I półroczu 2018 r. przeprowadzonych zostało niemal 7,8 tys. kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich. W ich wyniku wydano prawie 700 decyzji odmawiających prawa do świadczeń w sumie na ponad 20 tys. dni i łączna kwotę 1,4 mln zł. W porównaniu z ubiegłym rokiem, w analogicznym okresie skontrolowano 7, 6 tys. przypadków i wydano 290 decyzji cofających prawo do zasiłku, czyli o 2 razy mniej niż w bieżącym roku. Kwota na jaką w ubiegłym roku cofnięto zasiłki w I półroczu wynosiła 250 tys. zł, czyli o ponad 1,1 mln zł. mniej niż w tym roku. Zasiłki cofnięte w ramach kontroli wykorzystywania zwolnień lekarskich dotyczyły w ubiegłym roku 4,7 tys. dni.

Po wejściu w życie e-zwolnień, kontrole sposoby wykorzystywania zwolnienia będzie praktycznie możliwa już od pierwszego dnia jego wystawienia.