Matura 2022: Język polski: „Dziady” czy znów „Lalka”? A może „Wesele”? Terminy, lektury, tematy...

W środę 4 maja 2022 zaczyna się maturalny maraton. W Łodzi do pierwszego egzaminu z języka polskiego na poziomie podstawowym ma zasiąść 5769 tegorocznych absolwentów liceów i techników, w całym województwie łódzkim – 17545. Egzaminy pisemne potrwają do 23 maja. Będą też egzaminy ustne w terminie 18-20 maja – ale tylko dla chętnych, którym ich wyniki są potrzebne w rekrutacji na studia. W tym roku matura jeszcze ma charakter „popandemiczny”: decyzją resortu edukacji, aby otrzymać świadectwo dojrzałości wystarczy zdać trzy obowiązkowe egzaminy pisemne – polski, matematykę i język obcy nowożytny na minimum 30% oraz podejść do jednego egzaminu z wybranego przedmiotu dodatkowe na poziomie rozszerzonym (jego wynik nie wpływa na zdobycie matury).
W łódzkich szkołach – jak co roku - już od godziny 5. rano dyrektorzy oczekiwali na kurierów z paczkami arkuszy maturalnych. Egzamin jest jednakowy w całym kraju. Można przeprowadzać go już bez obostrzeń covidowych. Jednak w łódzkich szkołach nie zabraknie dystrybutorów środków dezynfekcyjnych czy maseczek – gdyby ktoś ze zdających lub z zespołów nadzorujących chciał skorzystać.

- Egzaminy przeprowadzimy w salach lekcyjnych – zapowiada Wojciech Ulatowski, dyrektor XLVII Liceum Ogólnokształcącego przy ul. Czernika. - Spodziewamy się 73 tegorocznych absolwentów oraz 14 z lat poprzednich.

Na sale nie wolno wnosić żadnych urządzeń elektronicznych, maskotek. Niezbędne przy wejściu natomiast będą dowody tożsamości oraz czarne długopisy. Gadżety „na szczęście” mogą mieć co najwyżej wielkość kieszonkową – jak np. czterolistne koniczynki – breloczki, które dostali absolwenci Technikum nr 3 w dniu ukończenia szkoły.

Na egzaminie z polskiego dziś maturzyści otrzymają dwa arkusze. Pierwszy z nich zawiera teksty do analizy, dotyczące kultury, filozofii, sztuki, języka czy literatury. Za tę część można otrzymać maksymalnie 20 punktów. W drugim arkuszu natomiast znajdą się trzy tematy, z których trzeba wybrać jeden i napisać wypracowanie. Dwa z tematów realizuje się w formie rozprawki, a trzeci - to analiza i interpretacja wiersza. Za tę część egzaminu przyznawane jest maksymalnie 50 punktów.
Nieliczni wybierają wiersze, większość decyduje się na rozprawkę. W tym roku zdający liczą na tematy z romantyzmu, np. z „Dziadów” Mickiewicza. Nie wykluczają jednak „Wesela” Wyspiańskiego.

Egzaminy pisemne odbywać się będą codziennie o dwóch porach: o godz. 9. i o godz. 14. - z różnych przedmiotów. Dziś po południu zaplanowany jest język łaciński i kultura antyczna, którą wybierają nieliczni. Jutro, tj. 5 maja – rano obowiązkowa matematyka, a po południu – historia muzyki, natomiast w piątek 6 maja – angielski podstawowy rano, a po południu – francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski, włoski - wszystkie języki obce na poziomie podstawowym.

Terminarz maturalny
Termin główny matury: od 4 do 23 maja 2022 r.‎

- Część pisemna (wszystkie przedmioty) – od 4 do 23 maja.
- Część ustna (wszystkie przedmioty) – od 18 do 20 maja.
Termin dodatkowy – od 1 do 15 czerwca 2022 r. - dla tych, którzy z udokumentowanych przyczyn ‎zdrowotnych lub losowych nie mogli przystąpić do egzaminu w maju i uzyskali zgodę dyrektora OKE na ‎przystąpienie do egzaminu w czerwcu.‎
- Część pisemna (wszystkie przedmioty) – od 1 do 15 czerwca.
- ‎Część ustna (wszystkie przedmioty) – od 14 do 15 czerwca.
Termin poprawkowy – 23 sierpnia 2022 r.‎ - dla tych, którzy w maju lub czerwcu przystąpili do wszystkich przedmiotów ‎obowiązkowych i nie zdali egzaminu tylko z jednego przedmiotu obowiązkowego w części pisemnej.‎
Część pisemna (wszystkie przedmioty) – 23 sierpnia‎.
Część ustna nie będzie przeprowadzana.
‎ Szczegółowy harmonogram egzaminów ze wszystkich przedmiotów jest dostępny na stronie internetowej Centralnej Komisji Egzaminacyjnej.
Kiedy wyniki?
Wyniki matury (zdawanej w terminie głównym i dodatkowym) zostaną ogłoszone 5 lipca. Wyniki egzaminu maturalnego dla osób poprawiających maturę w sierpniu będą opublikowane 8 września.

Lektury obowiązkowe na maturze z języka polskiego
Oto tzw. lektury z gwiazdką omawiane w szkole ponadpodstawowej
• Bogurodzica,
• Jan Kochanowski: wybrane pieśni, treny (inne niż na niższym etapie edukacyjnym) i Psalm,
• Adam Mickiewicz: „Dziady część III”, „Pan Tadeusz”,
• Bolesław Prus: „Lalka”,
• Stanisław Wyspiański: „Wesele”,
• Bruno Schulz: wybrane opowiadanie,
• Witold Gombrowicz: „Ferdydurke (w całości lub w części),

Na maturze obowiązują także lektury, omawiane na wcześniejszym etapie edukacyjnym. Są to:
• Jan Kochanowski: wybrane fraszki, Treny (V, VII, VIII),
• Ignacy Krasicki: wybrane bajki,
• Aleksander Fredro: „Zemsta”,
• Adam Mickiewicz: „Dziady cz. II”,
• Henryk Sienkiewicz – wybrana powieść historyczna („Quo vadis”, „Krzyżacy” lub „Potop”)

Przypominamy tematy z języka polskiego z matury w poprzednich latach:

2015:
• Wolna wola człowieka czy siły od niego niezależne – co przede wszystkim decyduje o ludzkim losie? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do podanego fragmentu Lalki, całego utworu Bolesława Prusa oraz innego tekstu kultury.
• Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. (Utwór „Ta jedna sztuka” Elizabeth Bishop).
2016:
• Czy warto kochać, jeśli miłość może być źródłem cierpienia? Rozważ problem i uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do fragmentu Dziadów cz. IV Adama Mickiewicza i do innych tekstów kultury.
• Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów. (Utwór „Dałem słowo” Zbigniewa Herberta).
2017:
• Praca – pasja czy obowiązek? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi, planety ludzi Antoine'a de Saint-Exupéry'ego oraz do wybranych tekstów kultury.
• Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. (Utwór „Słyszę czas” Kazimierza Wierzyńskiego).
2018:
• Tęsknota – siła niszcząca czy budująca ludzkie życie? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Lalki, całej powieści Bolesława Prusa oraz wybranego tekstu kultury.
• Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. (Utwór [Bądźmy dla siebie bliscy bo nas rozdzielają] Ernesta Brylla).
2019:
• Czym dla człowieka może być wolność? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Dziadów cz. III, całego dramatu Adama Mickiewicza oraz wybranego tekstu kultury.
• Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. (Utwór „Samotność” Anny Świrczyńskiej).
2020:
• Jak wprowadzenie elementów fantastycznych do utworu wpływa na przesłanie tego utworu? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do podanych fragmentów Wesela, do całego dramatu Stanisława Wyspiańskiego oraz do wybranego tekstu kultury.
• Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. (Utwór „Daremne” Anny Kamieńskiej).
2021:
• Czy ambicja ułatwia człowiekowi osiągnięcie zamierzonego celu? Rozważ problem, odwołując się do fragmentu Lalki Bolesława Prusa, całego utworu oraz do wybranego tekstu kultury.
• Miasto – przestrzeń przyjazna czy wroga człowiekowi? Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się do fragmentu Ziemi obiecanej Władysława Stanisława Reymonta oraz do wybranych tekstów kultury.
Zinterpretuj podany utwór. Postaw tezę interpretacyjną i ją uzasadnij. (Utwór "Strych" Beaty Obertyńskiej).