Kto zdobędzie „Polskiego Nobla”? Naukowiec z Politechniki Łódzkiej nominowany! Zwycięzcę poznamy 2 października

Prof. dr hab. inż. Tomasz Kapitaniak z Politechniki Łódzkiej został nominowany do Nagroda Heisiga, przyznawanej za wybitne i nowatorskie osiągnięcia naukowe na najwyższym poziomie. Kapituła Nagrody przyznała nominację w uznaniu za badania nad chaotycznym zachowaniem układów dynamicznych w modelach z nauk inżynieryjnych.

Prof. Tomasz Kapitaniak - światowy autorytet
Prof. Tomasz Kapitaniak to światowy autorytet w dziedzinie tzw. chaosu deterministycznego oraz sterowania ruchami nieregularnymi. Z takimi zjawiskami mamy do czynienie nie tylko w mechanice czy elektronice, ale także w biologii, ekologii i neurologii. Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk i członkiem Academia Europaea. W kadencji 2023-2026 został wybrany na dziekana Wydziału Nauk Technicznych PAN. W Politechnice Łódzkiej kieruje Katedrą Dynamiki Maszyn na Wydziale Mechanicznym.

Nagroda Heisiga - Polski Nobel
Nagroda Heisiga została ufundowana przez profesora medycyny Norberta Heisiga, urodzonego w przedwojennym Wrocławiu. Nazywana jest „Polskim Noblem”, a jej wysokość - 200 tysięcy zł – jest najwyższą przyznawaną dla polskiego naukowca.

W drugiej edycji, 20 polskich uczelni biorących udział w programie Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza wytypowało 8 kandydatów, trzech z nich otrzymało nominację. Poza prof. Tomaszem Kapitaniakiem są to prof. dr hab. Mariusz Jaskólski z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu i prof. dr hab. Lechosław Latos-Grażyński z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Zwycięzca zostanie ogłoszony 2 października 2023 r. na Uniwersytecie Wrocławskim.

Wszystko o konkursie o nagrodę Heisiga zwaną "Polskim Noblem"
Nagroda Heisiga – druga edycja
20 polskich uczelni biorących udział w programie Inicjatywa Doskonałości Uczelnia Badawcza wytypowało 8 swoich kandydatów, a spośród nich Kapituła Nagrody wyłoniła 3 nominowanych do drugiej edycji Nagrody Heisiga, nazywanej także „Polskim Noblem”, czyli najwyższej nagrody finansowej dla polskiego naukowca. Zwycięzcę, do którego trafi 200.000 złotych, poznamy 2 października 2023 r. na Uniwersytecie Wrocławskim.

Profesor Norbert Heisig to niemiecki lekarz, który urodził się w 1933 roku w Breslau. Studia medyczne łączył z filologią klasyczną na uniwersytetach we Fryburgu, Tybindze i Hamburgu. W 2000 roku przeszedł na emeryturę i zaangażował się m.in. we wsparcie środowiska akademickiego Uniwersytetu Wrocławskiego. Z jego inicjatywy odmalowano barokowe sklepienie w Oratorium Marianum w gmachu głównym UWr. Profesor Heisig został fundatorem najwyższej nagrody finansowej dla polskiego naukowca, po raz pierwszy przyznanej w 2021 roku, kiedy uhonorowano nią prof. Jana Potempę z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zamiarem fundatora Nagrody Heisiga jest honorowanie polskich naukowców, którzy prowadzą badania na najwyższym poziomie, a ich odkrycia zmieniają świat.

W drugiej edycji nagrody rozpatrywano 8 kandydatów:
Prof. dr hab. Mariusz Jaskólski (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)
Chemik. Wniósł znaczący wkład w rozwój biologii strukturalnej, której konsekwencje mają znaczenie m.in. dla zwalczania chorób człowieka. Przyczynił się do rozwoju metodologii biologii strukturalnej, zwłaszcza w dziedzinie ultrawysokiej rozdzielczości krystalografii makromolekularnej i walidacji struktury.

Prof. dr hab. Tomasz Kapitaniak (Politechnika Łódzka)
Profesor mechaniki teoretycznej i stosowanej. Jego badania koncentrują się na dynamice nieliniowej. Do jego najważniejszych odkryć naukowych należy opracowanie metod sterowania i synchronizacji układów chaotycznych, identyfikacja i opis nowych typów bifurkacji, identyfikacja mechanizmu synchronizacji w sprzężonych oscylatorach mechanicznych oraz wyjaśnienie pochodzenia losowości w układzie mechanicznym.

Prof. dr hab. Tomasz Klupa (Uniwersytet Jagielloński)
Kierownik Pracowni Zaawansowanych Technologii Diabetologicznych Katedry Chorób Metabolicznych. Jego główne osiągnięcia naukowe wiążą się z badaniami nad monogenowymi postaciami cukrzycy, a także nad zastosowaniem zaawansowanych technologii w leczeniu przede wszystkim cukrzycy typu 1.

Dr hab. Katarzyna Krukiewicz, prof. PŚ (Politechnika Śląska)
Chemiczka. Wyniki jej badań pozwoliły na zastosowanie polimerów przewodzących jako wielofunkcyjnych powłok elektrodowych, szczególnie przydatnych w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, w tym chorób Parkinsona i Alzheimera, chorób układu krążenia, ubytków kostnych, nowotworów itp.

Prof. dr hab. Lechosław Latos-Grażyński (Uniwersytet Wrocławski)
Chemik. Zasadniczy aspekt jego badań to konstrukcja porfiryn i metaloporfiryn o strukturze molekularnej i elektronowej. Badania jego zespołu doprowadziły do odkrycia wyjątkowego izomeru porfiryny, noszącego obecnie nazwę karbaporfiryny.

Prof. dr hab. Małgorzata Myśliwiec (Gdański Uniwersytet Medyczny)
Kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii, Diabetologii i Endokrynologii. Jej zainteresowania i działalność naukowa, w której odnosi wybitne osiągnięcia, dotyczą diabetologii i endokrynologii dziecięcej, skupiają się wokół zagadnień nefropatii i retinopatii cukrowej, a przede wszystkim na poszukiwaniu nowych metod terapii immunomodulujących u dzieci z cukrzycą typu 1.

Prof. dr hab. Zdzisław Noga (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie)
Historyk, mediewista. Jego wybitne osiągnięcia naukowe koncentrują się wokół kartografii historycznej, stosunków polsko-niemieckich i mniejszości etnicznych w miastach polskich, szczególnie w okresie przedindustrialnym. Jest autorem ponad 200 publikacji.

Prof. dr hab. Rafał Weron (Politechnika Wrocławska)
Profesor nauk ekonomicznych. Jest jednym z wiodących światowych ekspertów w dziedzinie prognozowania na rynku energii. Jego inne zainteresowania badawcze obejmują ekonomię obliczeniową, statystykę obliczeniową i uczenie maszynowe, modelowanie agentowe i układy złożone, inżynierię finansową i zarządzanie ryzykiem oraz modelowanie stochastyczne i analizę szeregów czasowych.

SPOŚRÓD KANDYDATÓW KAPITUŁA NAGRODY WYBRAŁA 3 NOMINOWANYCH:

Prof. dr hab. Mariusz Jaskólski
– nauki chemiczne, krystalografia rentgenowska. Nominacja w uznaniu za badania strukturalne białek o dużym znaczeniu dla rozwoju medycyny i wkład w udoskonalenie metod krystalografii rentgenowskiej.

Prof. dr hab. Tomasz Kapitaniak
– nauki techniczne, mechanika i elektronika. Nominacja w uznaniu za badania nad chaotycznym zachowaniem układów dynamicznych w modelach z nauk inżynieryjnych.

Prof. dr hab. Lechosław Latos-Grażyński
– nauki chemiczne, chemia organiczna. Nominacja w uznaniu za odkrycie odmienności strukturalnej porfiryn, które zaowocowało bogactwem innowacyjnych struktur o szerokim potencjale badawczym i aplikacyjnym.