Co szósty Polak oszczędza na zakupach. Ekspert: Główny powód cięcia wydatków nikogo nie powinien dziwić

Z cyklicznego raportu pt. „Bieżące nastroje konsumenckie. Na czym Polacy oszczędzają?”, autorstwa UCE Research i Grupy BLIX, wynika, że 60 proc. Polaków ogranicza swoje wydatki, a 26,3 proc. tego nie robi. Ponadto 5,2 proc. respondentów nie zwraca na to uwagi, a 8,5 proc. nie ma wyrobionej opinii w tej kwestii.

Zdaniem autorów raportu pokazuje to, że sytuacja wielu osób znacznie się pogorszyła w porównaniu z trzecim kwartałem 2021 roku. Wówczas o oszczędzaniu na codziennych zakupach mówiło 40,9 proc. badanych. 45,5 proc. temu zaprzeczało, 5,1 proc. nie zwracało na to uwagi, a 8,5 proc. nie potrafiło tego określić. Grupa osób ograniczających wydatki wzrosła o prawie 20 p.p. i jest już liczniejsza niż ta, która nie zaciska pasa.

– W ostatnim roku bardzo zmieniła się sytuacja rynkowa. Galopująca inflacja i wzrosty stóp procentowych, sprawiły, że osoby, które dotąd czuły się pewnie w kwestii finansów, zaczęły odczuwać pogorszenie sytuacji. Wzrosty rat kredytów, niekiedy przekraczające dwukrotność dotychczasowych spłat, zmuszają nawet osoby dobrze zarabiające do cięcia wydatków. Tak nagła zmiana nastrojów konsumenckich świadczy o niepokoju co do jesieni oraz przyszłego roku. Dużo zależeć będzie od cen energii i produktów spożywczych na światowych rynkach. Jednak możemy być pewni, że czeka nas okres zaciskania pasa i ograniczania wydatków – komentuje dr Krzysztof Łuczak, współautor badania, główny ekonomista Grupy BLIX.

Okazuje się, że kobiety bardziej ograniczają bieżące wydatki niż mężczyźni (64,4 vs 55,2 proc.). Ponadto deklarują to głównie osoby w wieku 36-55 lat (wśród nich – 62,2 proc.), z dochodami miesięcznymi netto od 1000 do 2999 zł (63,2proc.) i z miejscowości liczących od 50 tys. do 99 tys. mieszkańców (62,7 proc.).

– Kobiety częściej niż mężczyźni są odpowiedzialne w gospodarstwach domowych za zakupy i mogą przez to stale obserwować podwyżki w sklepach. Bardziej też dbają o rodzinny budżet. Według naszych statystyk, aż 70 proc. pań korzysta obecnie z promocji i tworzy listy zakupów, co pomaga im w oszczędzaniu – mówi Marcin Lenkiewicz, współautor badania z Grupy BLIX.

Najczęściej wybierana odpowiedź jest taka sama jak w III kw. ubiegłego roku i dotyczy wciąż rosnących cen – 58,7 proc. (III kw. 2021 r. – 65,8 proc.).

– Główny powód cięcia wydatków nikogo nie powinien dziwić. Aktualne ceny produktów codziennej potrzeby biją rekordy. Jest drożej niż rok temu czy w latach pandemicznych. Poza tym na decyzje o oszczędzaniu wpływa komunikowanie w mediach podwyżek dot. m.in. paliwa i węgla. W okresie wypoczynkowym Polacy zaczynają też zaciskać pasa podczas wakacyjnych wyjazdów. Świadczy o tym to, że zamawiają mniej dań w restauracjach. Zakopiańscy restauratorzy informują, że wyraźnie spada średni rachunek per stolik – zwraca uwagę Lenkiewicz.

Na drugim miejscu znalazła się obawa o pogorszenie się sytuacji gospodarczej – 17,4 proc., brak oszczędności – 12,4 proc., obawa o utratę pracy – 3,9 proc. oraz lęk przed chorobą – 3,6 proc.

Najczęściej podawany przedział wynosi 10-15 proc. Deklaruje go 27,1 proc. badanych. Kolejna wartość to 15-20 proc. W pierwszej trójce jest też wynik 5-10 proc.

– Widać bardzo mocny wzrost deklaracji o ograniczaniu wydatków. Więcej osób obniża je o 10-15 proc. , a mniej o 5-10 proc. . To dobitnie pokazuje, że konsumenci są mocno zaniepokojeni zmianami w otoczeniu gospodarczym. W rzeczywistości mogą nawet bardziej zaciskać pasa w tym kwartale, niż to zadeklarowali – przewiduje Łuczak.

Z badania wynika, że Polacy najbardziej oszczędzają na artykułach odzieżowych – 46,9 proc. Na kolejnych miejscach znalazły się słodycze i przekąski – 44,5 proc., napoje alkoholowe – 40,8 proc., art. RTV-AGD – 35,8 proc., a także kosmetyki – 30,3 proc.