Co robić, gdy masz ból, wzdęcia i nudności. 60% łodzian ma zespół jelita drażliwego

Niestety, nie znamy przyczyn tego schorzenia. Na szczęście, choć bardzo utrudnia ono życie, to go nie skraca.

Choroba cywilizacyjna
- Jest to coraz częściej rozpoznawana choroba - mówi Wojciech Szendzikowski, lekarz internista. - Jest ona następstwem niekorzystnych zmian cywilizacyjnych, a więc stresu, zbyt szybkiego tempa życia oraz niewłaściwej diety.
Zespół jelita drażliwego objawia się bólami brzucha, wzdęciami, biegunkami na przemian z zaparciami. U części pacjentów mogą występować jedynie częste biegunki (niektórzy muszą biec do toalety nawet kilkanaście razy dziennie) lub przewlekłe, trwające nawet kilkanaście dni, zaparcia.

Objawy te nie są związane z uszkodzeniem przewodu pokarmowego, ale przeszkadzają pacjentom w codziennym życiu. Chory zwykle ma również złe samopoczucie, boli go głowa, jest zmęczony, ma uczucie przelewania się w brzuchu, niekiedy nudności, zgagę. Charakterystyczne dla tej choroby jest to, że dolegliwości pojawiają się tylko w ciągu dnia, a wypróżnienie przynosi pacjentowi ulgę.
- Z każdą tego typu dolegliwością, która trwa dłużej niż tydzień, należy się zgłosić do lekarza pierwszego kontaktu - dodaje Wojciech Szendzikowski. - Zleci on badania i zdecyduje, czy podejmie się leczenia, czy też skieruje pacjenta do specjalisty gastrologa. Wśród badań zlecanych jest kolonoskopia - pozwala ona obejrzeć jelito grube na całej długości i wykluczyć inne, bardziej niebezpieczne schorzenia.

Nie lecz się sam
Zespół jelita drażliwego jest chorobą przewlekłą. W pewnym momencie dolegliwości mogą ustąpić, ale po latach spokoju powracają. Choroba na szczęście nie jest groźna dla życia, ale nieprzyjemna.
- Jej leczenie wymaga od pacjenta ogromnego zaangażowania i cierpliwości - mówi doktor. - Leczymy ją bowiem, zmieniając tryb życia, redukując stres, wprowadzając regularne posiłki oraz unikając potraw, które powodują dolegliwości, wspomagając się lekami zapisanymi przez specjalistę.

Cechy charakterystyczne ZJD:
- nawracający ból brzucha lub dyskomfort, który zmniejsza się po wypróżnieniu
- zmiana częstości wypróżnień
- zatrzymywanie się gazów lub nadmierna ilość wydzielanych gazów.

Dwie postaci, dwie diety
Zalecenia dietetyczne w zespole jelita drażliwego mogą się zmieniać. Często chorzy przez długi okres czasu, zwłaszcza w sytuacji ograniczenia czynników stresogennych (wakacje), dobrze tolerują wszystkie produkty, nie ma wówczas potrzeby stosowania diety eliminacyjnej. Dieta musi być ściśle przestrzegana tylko w okresie występowania nasilonych dolegliwości.

Gdy występują zaparcia
Zaleca się dietę wysokobłonnikową, która pobudza perystaltykę jelit. Im więcej błonnika, tym większa jest masa stolca i krótszy czas jego przechodzenia przez jelita. Spożywanie produktów wysokobłonnikowych zapewnia dobre wypełnienie jelit, zmniejsza skurcze i pomaga zatrzymywać wodę.
W diecie powinny się znaleźć: ciemne pieczywo (razowe, graham), pieczywo z ziarnami zbóż, kasza gryczana i jęczmienna, płatki zbożowe, otręby, musli oraz surowe warzywa i owoce.

***
Należy pamiętać o indywidualnych wykluczeniach z diety produktów nasilających dolegliwości.
Przy wprowadzaniu diety wysokobłonnikowej ilość tego składnika powinno się zwiększać stopniowo w ciągu kilku tygodni, np. należy rozpoczynać dodawanie otrąb lub płatków owsianych do posiłków począwszy od jednej łyżki stołowej dziennie, a następnie, w zależności od efektu, ilość tę można stopniowo zwiększać, nawet do 5 łyżek dziennie.

Gdy występują biegunki:
Zaleca się dietę ubogobłonnikową. Spożywać należy oczyszczone produkty zbożowe - jasne (pszenne) pieczywo, ryż biały, makaron. Ograniczyć należy spożycie gruboziarnistych kasz, otrębów, płatków zbożowych, owoców, orzechów i warzyw bogatych w błonnik pokarmowy oraz ostrych przypraw, alkoholu.