Co dalej maturzysto, czyli jak dobrze wybrać kierunek studiów? - rozmowa z doradcą zawodowym

- Czy każdemu warto polecić spotkanie z doradcą zawodowym?
Z całą pewnością każdemu można polecić spotkanie z doradcą zawodowym.
Doradca zawodowy ma aktualną wiedzę na temat rynku pracy, potrzeb pracodawców, systemu kwalifikacji, kwalifikacyjnych kursów zawodowych, systemu edukacji i możliwości kształcenia po każdym etapie edukacji. Doradca zawodowy koncentruje się także na diagnozie wewnętrznego potencjału, mocnych stron, predyspozycji zawodowych, czyli wrodzonych skłonności do wykonywania określonych czynności zawodowych. Ściśle wiążą się one z uzdolnieniami, talentami posiadanymi przez daną osobę. Każdy ma talent lub talenty do czegoś. Jedni maja predyspozycje do pracy z ludźmi, inni z maszynami, urządzeniami, inni do projektowania, mogą mieć np. zdolności lingwistyczne, artystyczne, czy przyrodnicze.

Także znajomość własnego temperamentu ma ogromny wpływ na nasze życie, relacje z innymi oraz podejmowane wybory edukacyjno-zawodowe, ponieważ w życiu najmniej zmieniamy się właśnie w tym zakresie.

Wiele osób ma fałszywe przekonania na temat własnej osoby, rynku pracy. Doradca zawodowy wspiera w samopoznaniu mocnych stron i stron do rozwoju. To na mocnych stronach musimy się skupić i je rozwijać, aby osiągnąć sukces zawodowy. Formułować cele także trzeba umieć, aby je osiągać. Obszary doradztwa zawodowego to miedzy innymi poznanie własnych zasobów, świata zawodów i rynku pracy, możliwości dalszego kształcenia, zatrudnienia, planowanie rozwoju edukacyjno-zawodowego.

- Kto przychodzi na spotkanie z doradcą?
Na doradztwo zawodowe indywidualne najczęściej przychodzą uczniowie klas VIII wraz z rodzicami, także klas VII, uczniowie szkół ponadpodstawowych zarówno liceów ogólnokształcących, jak i techników, czy szkół branżowych, studenci, przychodzą także osoby dorosłe, które np. potrzebują wsparcia w zatrudnieniu lub zmianie pracy.
Przychodzą także nauczyciele, koordynatorzy wewnątrzszkolnego systemu doradztwa zawodowego.

- Jak maturzysta ma rozpoznać właściwie swoje mocne i słabe strony?
Najlepiej koncentrować się ma mocnych stronach, pomaga w tym rozpoznanie pozytywnego potencjału swojego temperamentu, predyspozycji zawodowych (które są wrodzone). Mocne strony można zidentyfikować np. w obszarze kompetencji społecznych, to umiejętności, to dotychczasowe osiągnięcia, predyspozycje, talenty. Nie każdy potrafi wymienić swoje mocne strony, wiele osób mówi: nie wiem. Zadaniem doradcy zawodowego jest wsparcie w tym obszarze, doradca jest profesjonalnie przygotowany do zadawania odpowiednich pytań, wykorzystania narzędzi wspomagających. I powiem, nie zdarzyło mi się, aby podczas prowadzenia doradztwa zawodowego ktoś nie uświadomił sobie własnych mocnych stron.

- Jak sprawdzić, jakie ma zdolności, talenty?
Polecam spotkanie z dobrym doradcą zawodowym. Można wykonać badanie predyspozycji zawodowych, dokonać analizy charakterystyki temperamentu i poprzez rozmowę go zidentyfikować. Talent jest wrodzony, można go dostrzec w dzieciństwie i rozwijać od najmłodszych lat. Można go też stłamsić w wyniku różnych okoliczności i wówczas jest głęboko ukryty. Niektórzy mają wiele talentów, wówczas potrzebują wsparcia w ustaleniu celów edukacyjno-zawodowych. Jedni zdają sobie sprawę ze swoich zdolności, inni nie. Jeśli ktoś ma niską samoocenę nie widzi często swoich zdolności, talentów. W Ośrodku Doradztwa Zawodowego Łódzkiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego dysponujemy testami i innymi narzędziami wspierającymi proces poznania siebie i swoich talentów. Rozmowa jest jednak kluczowa.

- Jak szukać i wybierać kierunki studiów w przebogatej ofercie szkół wyższych?
Im wcześniej rozpocznie się rozeznanie, tym lepiej. Szeroka wiedza na temat możliwości studiowania sprawi, że łatwiej będzie można dokonać wyboru. Uczelnie organizują spotkania z maturzystami, na ich stronach internetowych jest zaprezentowana oferta dydaktyczna, zasady rekrutacji, orientacyjny limit miejsc, każdy kierunek studiów jest opisany, polecam zapoznać się także ze specjalnościami, przedmiotami oraz sylwetką absolwenta. Dobrym źródłem informacji jest doradca zawodowy, który ma rozeznanie dotyczące wymagań, rekrutacji, kierunków studiów. W każdym roku, we wrześniu organizowany jest przez Perspektywy Salon Maturzystów, doradcy naszego Ośrodka (i nie tylko) pełnią dyżury podczas salonu, by wspomagać maturzystów w wyborze dalszej drogi rozwoju. Informator o uczelniach i kierunkach kształcenia w Polsce po wypełnieniu Ankiety Maturzysty można pobrać ze strony www.informator.perspektywy.pl. Polecam pojechać do różnych szkół wyższych, porozmawiać, ze studentami.

- Czym się kierować w tych poszukiwaniach?
Tym, jakie kwalifikacje da określony kierunek. Swoimi preferencjami, potrzebami rynku pracy, możliwościami zatrudnienia, jakie dają konkretne studia. Warto pomyśleć o równowadze pomiędzy potrzebami rynku pracy, a własnymi zainteresowaniami. Istnieją różnice w studiowaniu stacjonarnym i zaocznym, na uczelni publicznej i niepublicznej. Czego będę się uczył?
Warto również postarać się o jak najlepsze wyniki maturalne, które pozwolą dostać się na najlepsze uczelnie. Ważne też jest, czy potencjalny student chce łączyć naukę z pracą, czy nie. Polecam wyznaczyć cel, opracować plan działania. Nie polecam kierować się przypadkiem.

- Skąd czerpać wiedzę na temat tendencji na rynku pracy?
Od doradcy zawodowego, z Internetu, z roczników statystycznych, z wycieczek u przedsiębiorców, publikacji branżowych, raportów.
W Łódzkim Centrum funkcjonuje Pracownia Monitorowania Rynku Pracy dla Edukacji, stąd także można pozyskać informacje. wybierając studia należy zwracać uwagę na to, co nas interesuje, na zapotrzebowanie i prognozy rynku pracy oraz na ofertę wybranej przez nas uczelni.
Badania wskazują, że w najbliższej przyszłości automatyzacja, cyfryzacja znacząco zmienią definicję pracy i prawie połowa zawodów znanych obecnie zostanie zastąpiona pracą maszyn w ciągu najbliższych 25 lat

- Czy wybierać studia czy kursy zawodowe pod tym kątem? 

To jest sprawa indywidualna. Doświadczenie jest ważne. Na rynku pracy liczą się specjaliści Ukończenie studiów, nie daje gwarancji zatrudnienia zgodnie z oczekiwaniami. Obecnie istnieje wiele dróg do uzyskania kwalifikacji. Kwalifikacje są powiązane z zatrudnieniem i zawodem.